Nova laboratorija za marikulturu otvorena je juče u Institutu za biologiju mora Univerziteta Crne Gore. Izgradnja laboratorije i njeno kompletno opremanje finansirani su iz pred-pristupnih fondova Evropske Unije u okviru velikog tematskog infrastrukturnog projekta.
U okviru projekta pod nazivom “𝐎𝐝𝐫𝐳̌𝐢𝐯𝐢 𝐢 𝐢𝐧𝐨𝐯𝐚𝐭𝐢𝐯𝐧𝐢 𝐥𝐚𝐧𝐚𝐜 𝐯𝐫𝐢𝐣𝐞𝐝𝐧𝐨𝐬𝐭𝐢 𝐀𝐠𝐫𝐨 𝐡𝐫𝐚𝐧𝐞 𝐢 𝐫𝐢𝐛𝐚𝐫𝐬𝐭𝐯𝐚 𝐳𝐚 𝐩𝐫𝐞𝐤𝐨𝐠𝐫𝐚𝐧𝐢𝐜̌𝐧𝐨 𝐭𝐫𝐳̌𝐢𝐬̌𝐭𝐞 𝐦𝐚𝐥𝐢𝐡 𝐢 𝐬𝐫𝐞𝐝𝐧𝐣𝐢𝐡 𝐩𝐨𝐝𝐮𝐳𝐞𝐜́𝐚 “- 𝐅𝐨𝐨𝐝𝟒𝐇𝐞𝐚𝐥𝐭𝐡 izgrađena je multi-funkcionalna laboratorija čiji će rad doprinjeti razvoju sektora marikulture u Crnoj Gori, odnosno osnaživanju malih i srednjih preduzeća iz sektora ribarstva i marikulture.
Ukupan budžet koji je bio na raspolaganju Institutu za biologiju mora iznosi oko 640.000 eura, od čega je skoro 500.000 eura utrošeno na izgradnju i opremanje laboratorije i formiranje dva demonstrativna centra za marikulturu na moru.
Laboratoriju je svečano otvorio rektor Univerziteta Crne Gore prof. dr Vladimir Božović, dok su prisutnima obratili: dr Milica Mandić, rukovodilac projekta Food4Health u Institutu za biologiju mora; g-din Bojan Vujović, Generalni direktor Direktorata za evropske fondove Ministarstva Evropskih poslova Crne Gore; g-din Stevan Gajević, državni sekretar Ministarstva poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede Crne Gore; Ami Çarçani, lider Food4Health projekta, Direktorka Uprave za sprovođenje prioriteta i statistiku Ministarstva poljoprivrede i ruralnog razvoja Albanije; Antonio Agrosi, službenik za finansije Zajedničkog Sekretarijata IPA programa, Regija Pulja, Italija i g-din Siniša Kovačević, Potpredsjednik Opštine Kotor.
Konkretno, u novoj laboratoriji formirano je prvo mrijestilište kamenica (Ostrea edulis) u Crnoj Gori, koje se sastoji od dva dijela – dijela za uzgoj mikroalgi i dijela za kondicioniranje matičnog jata (odraslih jedinki kamenica) i proizvodnju mlađi. Poseban prostor izgrađen je za potrebe savjetovanja i obuke uzgajivača (kako postojećih tako i budućih), u cilju transfera znanja i tehnologija, uz direktnu primjenu naučnih rezultata u procesu proizvodnje hrane iz mora. Ukupna površina nove laboratorije i kancelarijskog dijela iznosi 260 m2.
Osnovni cilj formiranja laboratorije je da se u laboratorijskim uslovima proizvedu mlade jedinke kamenice koje će se, nakon dostizanja željene veličine prebaciti na dalji rast i razvoj u njihovo prirodno okruženje. Na ovaj način će se podstaći proizvodnja ove vrijedne vrste školjke, koja pored izuzetnog nutritivnog svojstva ima i visoku ekonomsku vrijednost.
Uzgajivači školjki su, pored Instituta, glavni korisnici ovog projekta. Suština je da, nakon proizvodnje mlađi kamenice u laboratorijskim uslovima, iste budu prenesene na neka od postojećih uzgajališta školjki, pri čemu će dugogodišnje iskustvo uzgajivača uz naučnu i stručnu podršku Instituta za biologiju mora biti osnova uspješnosti cijelog procesa uzgoja.
Kroz projekat su pripremljena tri protokola, kao pomoć uzgajivačima u formiranju uzgajališta, započinjanju organske proizvodnje, povećanju konkurentnosti, formiranju sopstvenih mrijestilišta malih kapaciteta, a započeto je i sa procesom uvezivanja marikulture i turizma (tzv. ihtioturizma), kao posebnog potencijala za novu turističku ponudu Boke.
Nova laboratorija, pored značajnog doprinosa razvoju sektora marikulture, ima ogroman naučni potencijal u smislu obezbjeđenih uslova za ciljani uzgoj brojnih vrsta morskih organizama koja otvaraju cijelu lepezu mogućnosti kada su u pitanju naučna istraživanja.
